Hoạt động cơ sở

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

 

 

Thời điểm thu hoạch và cách hái tiêu chín quyết định không hề nhỏ đến năng suất cùng như sức khỏe của vườn tiêu, tùy vào kiểu chế biến mà yêu cầu của quả tiêu cũng đòi hỏi phải có những tiêu chuẩn khác nhau.

Thông thường bà con ở vùng Tây Nguyên thường chế biến tiêu đen là sản phẩm chủ lực, nên thao tác kỹ thuật đơn giản, không đòi hỏi về độ chín của gié tiêu quá cao nên có thể thu tiêu tập trung trong một đợt.

 

Thu hoạch tiêu

 

Thời điểm vụ thu hoạch tiêu chính: bắt đầu vào mùa xuân.

Hồ tiêu trồng 2 năm sau thì bắt đầu cho bông trái. Sau khi ra bông (phát hoa) và đậu quả cho tới khi trái chín, tiêu thường mất từ 8 đến 10 tháng mới chín, tùy vào điều kiện thời tiết và giống trồng mà thời gian thu hoạch tiêu cũng thay đổi theo. Thông thường ở các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ tiêu thường được thu hoạch vào tháng 2 - 3 còn ở những vùng Bắc trung bộ và Duyên hải Trung bộ thì tiêu thường được thu hoạch vào tháng 4 đến tháng 5.

 

Cụ thể : Mùa thu hoạch ở các vùng có khác nhau đôi chút, như ở ĐBSCL vào khoảng tháng 1 - 2, ở Kiên Giang từ tháng 2 - 3, ở miền Đông từ tháng 1 - 3, ở Tây Ninh từ tháng 12 - 1 và chậm nhất là ở Quảng Trị, Thừa Thiên Huế vào khoảng tháng 4 - 6. Tiêu thường phải thu hoạch bằng tay, trong thời gian thu hoạch, việc hái trái chia làm nhiều lần, mỗi lần cách nhau khoảng 1 - 2 tuần. Khi gié trái có 1 - 2 trái chín là hái được, ở lần hái cuối cùng, tất cả các gié còn lại đều được hái hết để làm tiêu đen. Nếu chỉ chế biến tiêu đen có thể hái cả chùm trái khi trên gié đã có xuất hiện quả chín hoặc chùm quả đã già, khi quả già thường có màu vàng xanh. Không hái những chùm tiêu còn xanh non trừ khi đó là đợt hái cuối cùng của vụ bởi nếu hái tiêu quá sớm hạt tiêu sẽ bị lép.

 

Trước khi thời điểm hái tiêu một tháng, làm sạch cỏ và thu dọn mọi thứ trong vườn  gọn gàng để quá trình thu hoạch được thuận lợi hơn. Thông thường, người trồng tiêu sử dụng bạt PP trải ở dưới tán tiêu để dễ dàng thu gom, tiết kiệm thời gian, tránh hao hụt do bị rơi vãi.

Tiêu được một cách nhẹ nhàng, dùng tay bấm vào đầu gié quả hoặc sử dụng kéo để cắt chứ không rứt chùm quả mạnh gây ảnh hưởng đến đốt mang chùm quả và làm hỏng cành tiêu. 

 

Kĩ thuật hái tiêu

 

Chế biến tiêu đen tại nông hộ

Được thực hiện chủ yếu khi thu hoạch của bà con nông dân, hạt tiêu đen được đánh giá đạt chất lượng khi đạt độ ẩm từ 12 đến 13%, vỏnhăn đều và có màu đen. Quy trình sơ chế tiêu đen như sau:

► Những chùm quả tiêu già hoặc chín sau khi được thu hái thì gom lại chất thành đống ủ trong 5 giờ hoặc phơi ngay hoặc dồn khoảng 2 hoặc 3 ngày rồi phơi một lần.

► Hạt tiêu được phơi trên sân xi măng, nhà kính, lò sấy hoặc trải bạt PP trên vùng đất bằng phẳng để giữ vệ sinh cho hạt tiêu và tránh bị lẫn đất đá trong quá trình phơi. Sau khi phơi sẽ thu được tiêu đen, tiêu đỏ và tiêu vàng theo mức độ già, chín đỏ và chín vàng của hạt gié tiêu

► Trong thời gian phơi tiêu không cho súc vật hoặc người mang giày dép đi lên tiêu.

► Quá trình phơi tùy theo liều lượng có thể trải tiêu với độ dày khoảng từ 2 đến 3 cm, đảo đều từ 4 đến 5 lần/ngày để tiêu khô đều. Phơi tiêu như vậy khoảng 3 đến 4 ngày nắng thì tiêu khô.

 

Phơi tiêu tại nông hộ

 

Ngoài ra để giảm thời gian phơi, tách hạt tiêu ra khỏi gié trước khi phơi và hạt được chần (nhúng) trong nước gần sôi (80 - 90oC) pha muối khoảng một phút. Để ráo nước rồi trải đều ra phơi, làm như vây hạt sẽ mau khô và sẽ có màu đen bóng đẹp. 100 kg tiêu tươi cho khoảng từ 30 - 35 kg tiêu đen khô ở ẩm độ 15 %.

► Sau khi phơi khô tiêu dùng máy tách tạp chất, bụi tiêu, cuống tiêu, lá, tiêu lép... lần cuối rồi mới đóng vào bảo để cất giữ.

 

Bảo quản hạt tiêu

 

► Đóng bao tiêu với 2 lớp, lớp ngoài với vải sợi thông thường, lớp ni lông bên trong để tránh tiêu bị hút ẩm trở lại dẫn tới nấm mốc.

► Lưu trữ tiêu ở những vị trí thoáng mát và khô ráo.

 

 

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân

Tìm hiểu quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu hạt đen tại các hộ dân